زمانی که صحبت از عناوینی با محتوایی پیرامون گروههای مافیایی و گنگستری میشود، یکی از اولین عناوینی که نام آن به خاطر ما خواهد آمد سری بازی مافیا خواهد بود. عنوانی که با انتشار اولین نسخه اش در سال 2002، توانست مسیر پرافتخارش را شروع کند و شاهد انتشار یکی از محبوبترین بازیهای نسل، در طی آن سالها باشیم. در طی سالهای بعد نسخههای دیگری از این سری نیز منتشر گردیدند که توانستند به شهرت و محبوبیت آن اضافه نمایند. تاثیرات این سری بر روی عناوین مشابه نیز بسیار مشهود بود و عناصری که این مجموعه به عناوین گنگستری و جهانباز اضافه کردند، همیشه مورد توجه بودهاند.
در این قسمت از سری مقالات تاریخچه بازیها قصد داریم به سراغ یکی از قدیمی ترین فرنچایزهای بازی برویم. فرنچایزی که از زمان انتشار اولین نسخه تا به امروز فراز و نشیبهای زیادی را طی کرد. در ادامه با گیم پالت و بررسی تاریخچه بازی مافیا همراه باشید.
1 – بازی Mafia (سال 2002)
در سالهایی که بازیهای جهانباز در حال رشد و شکوفایی در دنیای بازیهای ویدئویی بودند، در کنار موفقیت و به اوج رسیدن سری GTA، شاهد ظهور پدیدهای جدید به نام Mafia، در سال 2002 بودیم. بازی توسط استودیوی ایلوژن سافتورکز (Illusion Softworks) توسعه یافت و Gathering of Developers آن را منتشر کرد. از نظر محتوا و دورانی که بازی روایت میشد، و در مقایسه با عناوین مشابه، Mafia پایهگذار روایت محتوایی جدیدی بود. بازی با اینکه در اصل یک عنوان خطی داستانی بود، اما در کنار آن از المانهای جهانباز نیز بهره میبرد.
یکی از درخشانترین مواردی که در این بازی باعث شد تا به عنوانی محبوب تبدیل شود، داستان گیرا و شخصیت پردازیهای بسیار قدرتمند آن بودند. از همان ابتدای بازی به خوبی امکان برقراری ارتباط با شخصیتها وجود داشت. شما با شخصیتها و مشکلات آنها همذات پنداری میکردید و ترسها و چالشهای پیش روی آنها برای شما هم تبدیل به دغدغه میشد. تمام تلاش خود را میکردید تا در پیشبرد این موانع آنها را یاری کنید. بازی همچنین از آثار فاخر سینمایی مانند سری The Godfather نیز الهامات بسیار خوبی گرفت.
شما در این بازی در نقش توماس آنجلو یک راننده تاکسی قرار داشتید که به صورت اتفاقی و در طی یک حادثه پایش به داستانها و اتفاقات مافیایی باز میشود. او پس از ورود به دنیای مافیا راه رشدش را با سرعت هر چه بیشتر طی میکند و به یکی از افراد بزرگ خانواده سالیاری تبدیل میشود. در کنار داستان قوی بازی که به آن اشاره شد، بازی در زمینهی طراحی ماموریتها و گیمپلی نیز بسیار جذاب بود. در دورانی که شرکت راکاستار (Rockstar) با انتشار عنوان GTA Vice City توانسته بود بسیاری از نگاهها را به خودش مجذوب کند، بازی Mafia با ساختار نسبتا متفاوت با این اثر، منتشر شد.
بازی مافیا با اینکه حالت چهان باز را در اختیار بازیباز قرار میداد، اما بیشتر بر روی روایت داستانی تمرکز داشت. در کنار این موارد، برخی خصوصیات و اتفاقات بازی در دوران خودش بسیار منحصر به فرد و جالب بود. تمام شدن بنزین و دوباره پر کردن باک در پمپ بنزین، جریمه شدن توسط پلیس و بسیاری از موارد، مسیر متفاوتی نسبت به سری GTA را دنبال میکرد. مطمئنا برای بسیاری از بازیبازان موسیقی متن و تم این بازی، از فراموش نشدنیترین خاطرات آنها از این اثر بهشمار میآید. بازی Mafia 1 برای پلتفرم رایانههای شخصی و کنسولهای پلیاستیشن 2 و ایکسباکس منتشر شد.
2 – بازی Mafia 2 (سال 2010)
پس از گذشت 8 سال از انتشار اولین نسخه، دومین شماره از سری Mafia نیز منتشر شد. پس از اتفاقاتی که در پایان بازی Mafia 1 شاهد آن بودیم بسیاری گمان میکردند شاهد دنبالهای برای این عنوان نباشیم. شرکت Take Two استودیوی سازندهی این عنوان را خریداری کرد و کار بر روی ساخت نسخهی دوم بازی مافیا آغاز شد. این بازی توسط استودیوی 2K چک توسعه یافت که همان استودیوی ایلوژن سافتورکز بود و پس از خریده شدن توسط Take Two، تغییر نام پیدا کرد.
داستان بازی مافیا اینبار روایت شخصیت ویتو اسکالتا را به نمایش در میآورد. اتفاقات آن پس از جنگ جهانی دوم جریان داشت و باز هم مثل نسخهی اول، شاهد روایت داستان بسیار قوی و ماندگاری بودیم. ویتو، پس از اینکه از جنگ جهانی دوم بازگشت، به دلیل مشکلات مالی مجبور شد به پیشنهاد یکی از دوستانش وارد کارهای خلاف شود تا بتواند درآمد مناسبی داشته باشد. او در این مسیر رشد میکند و به یکی از ارکانهای مهم خانواده مافیایی خودش تبدیل میشود، ولی درگیریها برای او سرنوشت متفاوتی را رقم میزند. همچنین داستان بازی در نقاطی با نسخهی اول بازی پیوند میخورد که در نوع خودش غافلگیر کننده بود. با وجود این موضوع که بازی از نظر کیفیت عنوان درخشانی بود، اما نتوانست مانند نسخهی اول به موفقیت و محبوبیت دست یابد.
بازی مافیا 2 نسبت به نسخهی قبلی از امکانات و قابلیتهای بیشتری برای تجربهی یک عنوان جهانباز بهره میبرد. تغییرات آب و هوا و فصلها از نکات جالب و با کیفیت بازی بود که در زمان انتشار برای بسیاری ازمخاطبان غافلگیر کننده عمل کرد. از نظر گرافیکی بازی اثری بسیار با کیفیت و پیشرو به حساب میآمد که با وجود گذشت سالها هنوز عنوانی جذاب و قابل بازی است. این اثر برای پلتفرم رایانههای شخصی و کنسولهای پلیاستیشن 3 و ایکسباکس 360 منتشر شد. بازی در سال 2020 در قالب پکیج Definitive Edition برای کنسولهای نسل هشتمی نیز منتشر گردید. یک بازی موبایل به نام Mafia 2 Mobile نیز در سال 2010 برای گوشیهای هوشمند عرضه شد.
3 – بازی Mafia 3 (سال 2016)
سومین نسخهی سری بازی مافیا در سال 2016 منتشر شد. اینبار استودیویی تازه کار به نام Hangar 13، عنوان جدید را توسعه داد. زمان روایت داستان بازی تغییر کرد و به دوران پس از جنگ ویتنام منتقل شد. نقش اصلی این بازی لینکلن پس از بازگشت از جنگ ویتنام، به دلیل مشکلات مالی وارد مسیر خلافکاری میشود. در این زمینه بازی از همان الگو کلیشهی نسخهی سوم بهره میبرد.
بازی Mafia 3 متاسفانه نتوانست در زمینهی روایت فاقد نواوری بود و بیشتر به یک کلون تغییر زمان یافته از نسخهی دوم مبدل شد. بازی در بسیاری از زمینهها روند معکوس داشت و افت کرد. ماموریتهای بازی بسیاری تکراری و یکنواخت شد و از طرفی بازی با باگهای بسیاری دست و پنجه نرم میکرد. این اثر از بخش رانندگی خوبی بهرهمند بود، منتهی این بخش نیز قربانی باگهای بی شمار بازی شد. باز هم در این عنوان شاهد گذر و ارتباط داستانی با نسخهی قبلی بازی مافیا هستیم.
سومین نسخه از بازی مافیا نتوانست نقدهای مثبتی را کسب کند و عملکرد خوبی را از خودش بر جا نگذاشت. این عنوان برای پلتفرم رایانههای شخصی و کنسولهای پلیاستیشن 4 و ایکسباکس وان منتشر گردید. همچنین عنوانی به نام Mafia 3: Rivals در سال 2016 برای سیستم عاملهای اندروید و iOS نیز منتشر گردید. نسخه نسل هشتمی بازی Mafia 3 نیز در قالب پکیج Definitive Edition در سال 2020 منتشر گردید که چندان ارتقای خاصی در آن مشاهده نشد و بیشتر به یک بهروزرسانی شباهت داشت.
4 – بازی Mafia: Definitive Edition (سال 2020)، بازسازی بازی مافیا
در سال 2020 نسخهی بازسازی شدهی Mafia 1 به نام Mafia: Definitive Edition منتشر شد. این نسخه از بازی مافیا توسط استودیوی Hangar 13 توسعه یافت. این اثر چیزی بیشتر از یک بازسازی صرف بود و در برخی قسمتها دست به تغییرات بسیاری زد. برخی از این تغییرات متاسفانه به حذف شدن برخی قسمتهای خاطره انگیز و جذاب عنوان اصلی منجر شد. بازی از نظر گرافیکی و آزادی عمل بسیار خوب عمل کرد و توانست عنوانی جهان بازتر از نسخهی اولیه ارائه دهد. در کنار این موارد، قابلیت استفاده از موتور سیکلت نیز به بازی اضافه شد. متاسفانه حذف برخی شخصیتها و مراحل به بازی لطمه بزرگی زد. در کنار آن با قرار دادن مراحلی تکراری بازی روند بدی گرفت و نتوانست عنوانی در خور نسخهی اولیه باشد. بازی با وجود اینکه در برخی موارد عملکرد خوبی داشت، ولی انتظارات از بازسازی یک عنوان بزرگ بسیار بالاتر بود.
بازی Mafia: Definitive Edition برای پلتفرم رایانههای شخصی و کنسولهای پلیاستیشن 4 و ایکسباکس وان در سال 2020 منتشر گردید و تا به امروز آخرین اثری است که از سری Mafia منتشر شده است. باید منتظر باشیم تا ببینیم شرکت Take Two چه برنامهای برای این سری دارد و باز هم شاهد ساخت عناوین ضعیفی مانند دو نسخهی آخر این سری خواهیم بود یا بازی به ریشههای اصلی خودش بازخواهد گشت.