استودیوی هاوسمارکی (Housemarque) توانسته با انحصاری جدید خود برای پلیاستیشن 5 یعنی بازی Returnal، بار دیگر تواناییهای خود از نظر فنی را ثابت کند. Returnal یک شوتر اتمسفریک و ترسناک است که به یکی از غافلگیرکنندهترین موفقیتهای کنسول جدید سونی تبدیل شده است. این بازی ترکیبی از Bullet Hell با طراحی Metroid و المانهای روگ-لایک است. اینها را با داستانی ترکیب کنید که شانهبهشانهی کارهای اچآر گایگر قرار میگیرد. نتیجهی نهایی یک علمی-تخیلی منحصر به فرد است. البته تمرکز ما در این مقاله نه خود بازی، بلکه زیباییهای فنی آن است. پس در ادامه با بررسی فنی بازی Returnal با ما همراه باشید.
بررسی فنی بازی Returnal
Returnal به گونهای تکامل عناوین قبلی این استودیو به شمار میرود. علیرغم نقل مکان کامل به موتور Unreal Engine 4، باز هم شاهد همان تمرکز بر روی صحنههای شلوغ هستیم. حتی اعمال کوچک در بازی هم از نظر فنی قابل ذکر هستند. تا حدی که باز کردن یک در میتواند به پا شدن گرد و خاک منجر شود. به شخصه عاشق افکت جابهجایی ماده در بازی هستم. در واقع ذرات در بازی Returnal لزوما ذره نیستند. بلکه ممکن است در مواقعی شاهد گویهای سه-بعدی کاملی باشیم. بازی پر از افکت ذرات فیزیکی است. تا جایی که راه رفتن بر روی جسد یک دشمن، میتواند به خارج شدن افکتی عجیب و غریب منجر شود.
طراحی هنری نبوغآمیز در Returnal با افکتهای فنی تحسین برانگیز ترکیب شده است. از ابر گرد و خاک فیزیکی گرفته تا باران زیبا و همچنین نورپردازی حجیم برای اشعههای نور ماه بر بالای سر شما، تکتک افکتهای این بازی شما را خیره خواهند کرد. اشارات زیادی به کلاسیکهای ژانر علمی-تخیلی شده است. شخصا مه غلیظی که یادآور Alien است را بیشتر از همه دوست داشتم. گفته میشود که Returnal از بازتابهای Ray-Tracing پشتیبانی میکند. موضوعی که برای من کمی عجیب است. در طول بازی با بازتابهای معمولی روبهرو شدم و خبری از Ray-Tracing نبود. بلاگ رسمی پلیاستیشن هم به وجود Ray-Tracing اشاره میکند.
پس از کمی تحقیق و جست و جو، پاسخ خودم را پیدا کردم. Ray-Tracing در Returnal برای سرعت بخشیدن به روند نورپردازی جهانی استفاده شده است. در واقع خبری از جلوههای بصری مستقیم نیست. سیستم مشابهای در RTXGI انویدیا استفاده شده است. فکر میکنم که این فناوری برای بازی Returnal دچار تغییراتی شده است. چرا که RTXGI در حال حاضر بخشی از موتور Unreal Engine 4 است. هاوسمارکی همچنان اشاره کرده که از Ray-Tracing سختافزاری در پلیاستیشن 5 برای بهبود صوت سه-بعدی استفاده شده است. پردازشهای صوتی محیطی با پشتیبانی از Ray-Tracing سختافزاری ارتقا یافتهاند.
در نهایت باید گفت که نتیجهی نهایی با Returnal از نظر بصری بسیار غنی بوده و واقعا ژانر شوتر را به نسل بعدی میآورد. حتی اگر بر روی رایانههای شخصی بازی کنید، احتمالا از جلوههای بصری این بازی کنسولی شگفتزده خواهید شد. نمیشود چندان انتقادی از این بازی کرد. جز اینکه شاید نشانهگیری در فضای سه-بعدی با کنترلر کمی دشوار بوده و تجربهی نهایی میتواند با ماوس و کیبرد ارتقا یابد. غیر از این شاید تنها ناامیدی من وضوح تصویر بازی باشد.
خبری از 4K نیست
قبل از اینکه وارد آمار و ارقام Returnal در زمینهی وضوح تصویر شویم، باید گفت که هاوسمارکی واضحا در حال فشار آوردن به پردازندهی گرافیکی پلیاستیشن 5 است. ظاهر بصری بازی به طرز قابل توجهای بر روی افکتهای ذرات پر جزئیات اتکا میکند. این مهم یعنی باید شاهد قربانی شدن موارد دیگر باشیم. هاوسمارکی هم تصمیم گرفته که تا حدی وضوح تصویر را قربانی کند. سونی گفته که این بازی با وضوح تصویر 4K متغیر اجرا میشود. مسئله این است که 4K متغیر این روزها چندان معنای واضحی نداشته و میتواند طیف وسیعی از وضوح تصویرهای واقعی را شامل شود. واقعیت این است که Returnal با وضوح تصویر بسیار پایینتری از 4K رندر میشود.
Returnal از تکنیکهای برای بازسازی به 1440p و سپس 4K استفاده میکند. نتیجهی نهایی قطعا از وضوح تصویر 1080p معمولی بهتر است، اما نمیتوان لقب 4K، چه متغیر چه عادی، را به آن داد. این مورد خصوصا با توجه به بافتهای خاص مثل زمین خیس یا سطوح آبی مشاهده میشود. کیفیت کلی تصویر بر روی یک نمایشر 4K مجموعا میتواند کمی تار باشد. چرا که بازی با وضوح تصویر 1080p رندر شده، سپس با TAA به 1440p میرسد و از Checkerboarding هم برای رسیدن به 4K استفاده میکند.
سخن پایانی
البته باز هم باید گفت که با توجه به جلوههای بصری بازی، این کاهش وضوح تصویر قابل قبول است. خصوصا اگر بازی را بر روی یک نمایشگر 1080p یا 1440p تجربه کنید. قسمت نهایی که شدیدا به نفع بازی بوده، اجرا شدن آن با نرخ 60 فریم بر ثانیه است. نرخ فریم بالا برای یک شوتر ضروری بوده و Returnal هم در اکثر مواقع موفق به ارائهی یک 60 فریم ثابت میشود. هر چند از این لحاظ بینقص نیست. زمانهایی که صحنه زیادی شلوغ میشود، میتوان شاهد کاهش نرخ فریم بود. البته حتی آن موقع هم نرخ فریم پایینتر از 50 نخواهد بود. افت فریم واضح بوده، اما نه به اندازهای که به لذت بردن شما از بازی صدمه بزند. البته این نشانهی خوبی است که پلیاستیشن 5 به پشتیبانی از نرخ بازسازی متغیر از نظر سیستمی نیاز دارد.
اگر پلیاستیشن 5 دارید، شدیدا خرید این بازی را توصیه میکنم. با توجه به اخبار پیرامون بازسازی The Last of Us و لغو دنبالهی Days Gone، اخیرا گفته میشود که سونی صرفا بر روی بلاکباسترهای سینمایی برای آینده برنامهریزی خواهد کرد. اما Returnal چنین عنوانی نیست. Returnal یک اثر فوقالعاده از سوی هاوسمرکی محسوب میشود که شانه به شانهی بزرگترینهای این ژانر میایستد. بازی می سخت است، اما دشواری عادلانهای را ارائه میدهد. این بازی آن قدر خوب است که شاید حتی در پایان نسل هم از آن به عنوان یکی از بهترین انحصاریهای پلیاستیشن 5 یاد کنیم.