نقد و بررسی بازی Sid Meier’s Civilization VII

بازی Sid Meier’s Civilization VII قرار بود تا بار دیگر موفقیت‌های نسخه اول سری بازی‌های Civilization را تکرار کند. جایی که در آن گیم پلی غنی، وابستگی به ریشه‌های تاریخی، تجربه خود Civilization که همیشه می‌شناختیم، موسیقی متن جذاب، روان بودن بازی نسبت به نسخه بردگیمی و… را در یک پکیج کامل دریافت کنیم‌. موردی که در سال‌ها و نسخه‌های گذشته، هیچکدام جایی نداشتند.

باید ببینیم که آیا 2K در این نسخه آخر توانسته تا حدی شعار کلیشه‌ای و محبوب بازی‌سازان یعنی “بازگشت به ریشه‌ها” را با موفقیت تیک بزند یا همچنان زیر سایه سید میر قرار است یک بازی ضعیف استراتژی دیگر را تجربه کنیم؟ به نظر می‌رسد که 2K این بار خیلی هم ناامیدمان نکرده است. در ادامه با نقد و بررسی بازی با رسانه گیم پالت همراه باشید.

وقتی برای اولین بار، بردگیم محبوب سید میر را بازی می‌کردم با خودم می‌گفتم،‌ دیگر نمی‌توان تمدن سازی را در بازی‌های کامپیوتری پیدا کرد. پیوستگی ساختاری دقیق گیم پلی بازی اصلی (نسخه اولیه بردگیمی آن که توسط خود سید میر ساخته شد) یعنی Sid Meier’s Civilization The Board Game به قدری دقیق بود که تا سال‌ها در بین عناوین برتر بردگیمی خودم (در کنار Through The Ages) قرارش دادم.

درست زمانی که فهمیدم نسخه دیجیتالی Civilization هم عرضه شده است، با هر سختی که بود بازی را تهیه کردم و دقیقا مثل دوران خاطره انگیز GTA San Andreas و جنگ‌های صلیبی، ساعت‌های متمادی را فقط به عشق Civilization از مدرسه به خانه می‌آمدم تا یکبار دیگر فاتح دنیا شوم. شرکت 2K تا سال‌های سال به موفقیت چشمگیر نسخه دیجیتالی اول Civilization تکیه کرد و با کمک و مشاوره‌های خود سید میر بزرگ، توانست فروش خوبی را به واسطه گیم پلی غنی، موسیقی‌های متن زیبا و صد البته خود Civilization تجربه کند. کمپانی 2K اما دقیقا از جایی ضربه خورد که Konami بدون حضور کوجیما از آن خورده بود.

این غول بازی‌سازی که گمان می‌کرد می‌توانست بدون حضور سید میر به ایده‌های خودش پر و بال دهد و زیر پرچم Civilization محبوب به پولسازی خودش ادامه دهد، با خداحافظی سید میر از سری Civilization، همچنان به عرضه نسخه‌های دیجیتالی و بردگیمی این عنوان استراتژی محبوب ادامه داد. با خروج خالق اثر، طبیعی است که تغییرات داستانی، گیم پلی و هسته اصلی بازی را شاهد باشیم اما این تغییرات نه تنها مثبت نبوده بلکه به تجربه کلی و خاطرات خوبی که از بازی اصلی داشتیم، صدمه وارد کردند. 2K نه تنها قربانی تصمیمات اشتباهش در عرضه بازی شد بلکه آنقدر این عنوان را به بهانه‌های مختلفی مثل پیشرفت تکنولوژی و تغییرات تاریخی تغییر داد که گیمرها دوست داشتند برای همیشه شرکت 2K تعطیل شود!

این اوضاع نابه‌سامان هم در دنیای بردگیم به وجود آمده بود و در لیست بدترین بازی‌ها،‌ عنوانی مثل Civilization New Dawn به چشم می‌خورد. بالاخره 2K در جای درست و در زمانی که همه فکر می‌کردند بیخیال این سری شده است، با معرفی Civilization VII یعنی نسخه هفتم، سعی در بازسازی خاطرات خوب داشت. این نسخه که با همان شعار همیشگی بازگشت به ریشه‌ها عرضه شد، توانسته است تا حد زیادی مخاطبان را با این سری خاطره انگیز و البته فوق‌العاده، آشتی دهد.

اگر از طرفداران پر و پا قرص این سری بوده باشید و یا حتی بردگیم‌های این عنوان را تجربه کرده باشید، در اولین دقایق شروع بازی، به مهمترین تفاوت گیم پلی آن با بازی اصلی و سری‌های قبل برخواهید خورد. اکنون پس از انتخاب یک رهبر برای تمدنتان، لازم نیست حتما همان تمدن مربوطه را داشته باشید! در بازی اصلی، هر بازیکن پس از انتخاب یک رهبر برای تمدنش، موارد مربوط به تمدن خودش را دریافت خواهد کرد.

در گذشته این گونه بود اگر شما ژولیو سزار را به عنوان رهبر تمدنتان انتخاب کرده باشید، در طول بازی شما تمدن روم باستان خواهید بود و پیش خواهید رفت. اما در این نسخه یعنی بازی Civilization VII، لازم نیست که حتما تمدنتان مربوط به زادگاه رهبرتان باشد. این تناقض تاریخی هر چند از لحاظ برخی از خوره‌های این سری بازی و سینه چاکان تاریخ مسخره و توهین آمیز باشد اما از لحاظ گیم پلی، تکرار پذیری بسیار بالایی را به بازی تزریق کرده است. شما می‌توانید ترکیبات مختلف رهبر و تمدن‌ها را امتحان کرده و بهترین خودتان را پیدا کنید. همچنان رهبران بازی به مانند قبل جذاب هستند و البته با اضافه شدن رهبران جدیدی از جمله خشایارشاه به بازی، لذت دو چندانی (حداقل برای ما ایرانی‌ها) به بازی داده شده است.

دومین تغییری که در دل بازی و در واقع هسته اصلی گیم پلی به وجود آمده است، ساده‌تر شدن بازی است. در طول بازی شما با راهنمایی‌های مداومی مواجه خواهید شد و بازی کم کم شما را با خودش آشنا می‌کند. این سادگی اما از جنس گیم پلی است، جایی که در آن اگر لازم بود در نسخه‌های قبلی، برای یک لشکر کشی ساده، محاسبات پیچیده‌ای را انجام دهید (طرفداران نسخه بردگیم در اینجا لبخندی به لب خواهند داشت) در این نسخه کافیست با فشردن یک دکمه، تمامی آن‌ها را در چند ثانیه محاسبه شده ببینید.

این سادگی و روان بودن گیم پلی نه تنها به مذاق طرفداران این سری خوش خواهد آمد (البته به جز بردگیمی‌های عزیزی که مثل خود من کرم طولانی بودن بازی و محاسبات الکی زیاد را دارند) بلکه دریچه ورودی برای افراد تازه وارد خواهد بود تا بتوانند بیشتر با این سری آشنا شوند.

تغییر دیگری که گیم پلی بازی داشته ولی جزو موارد منفی محسوب می‌شود، کم شدن زمان بازی است. در Civilization، عصر آخر بازی، عصر پرتاب موشک خواهد بود که در آن تمدن بشریت با ساخت موشک موفق شده است فرصت‌های تازه‌ای را کشف کند. در تمام بازی‌های Civilization، عصر آخر عصر موشکی بوده است که از قضا یکی از مهم‌ترین عصرها به حساب می‌آید چرا که تمام جمع بندی‌های نهایی و به اصطلاح فرصت نهایی برای کسب پیروزی است.

جالب است بدانید در بازی Civilization VII عصر موشکی وجود ندارد و بازی تا ابتدای عصر موشکی فقط ادامه خواهد داشت و پس از آن بازی به اتمام می‌رسد. برای بسیاری از طرفداران جدید این بازی،‌ چنین تغییری خوشایند خواهد بود چرا که درگیر طولانی بودن بازی و سخت‌تر شدنش نمی‌شوند اما برای طرفداران پر و پا قرص این سری، حذف کردن یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین و شاید البته لذت‌بخش‌ترین عصرهای بازی، چندان خوشایند نباشد.

رابط کاربری بازی اما کمی ایراد دارد. کافیست تا بخواهید تمدنتان را از شر یکی از توافق‌های اشتباهی که با تمدن دیگری داشته‌اید نجات دهید. آن‌جاست که باید در بین انبوهی از منوهایی که هیچگاه ازشان سر در نخواهید آورد بگردید تا دکمه قطع همکاری را پیدا کنید. در ابتدای بازی هر چند که خود سازندگان سعی داشته‌اند تا با قرار دادن درست راهنماها و المان‌های بازی، قدم قدم بازی را به مخاطبان آموزش دهند اما رابط کاربری بازی اصلا طوری طراحی نشده است که بتوان به تجربه ساده‌تر بازی کمک کند چه بسا در بسیاری از مواقع مجبور شوید دست به دامان منبع یادگیری اصلی بازی باشید که در حد یک دیکشنری است!

هر چند برای طرفداران بردگیم، Civilization چندان هم بازی سنگینی محسوب نمی‌شود و آن‌هایی که به خواندن رولبوک‌های ۸۰ صفحه‌ای عادت دارند، به سادگی قوانین را یاد خواهند گرفت. برای مخاطبان غیر بردگیمی و کسانی که اصولا به خواندن علاقه‌ای ندارند، یافتن برخی از چیزها در بازی واقعا طاقت فرسا خواهد بود و همین باعث می‌شود تا افراد، آن سادگی ایجاد شده در گیم پلی را، چندان احساس نکنند چرا که طراحی منوها و رابط‌های بازی، به اندازه خواندن یک رولبوک ۵۰ صفحه‌ای برایشان سخت خواهد بود.

از حیث موسیقی و صداگذاری، جدیدترین نسخه سری محبوب سید میر، یکی از بهترین‌ها در زمینه خود است. موسیقی متن بازی که امضای اصلی مجموعه بوده است، همچون گذشته به خوبی در این نسخه نیز جلوه می‌کند. فقط کافیست تا تمدن ایران را انتخاب کنید. آن‌وقت است که موسیقی زیبای سنتی ایرانی تا ساعت‌ها گوش شما را هنگام بازی نوازش خواهد کرد. صداگذاری بازی نیز سطح قابل قبولی دارد و در تمامی اوقات تقریبا صدای نامناسب و یا باگ صداگذاری را شاهد نیستیم. البته میزان کم دیالوگ‌های روایی بازی می‌تواند در برخی اوقات جلوه‌ای از بی‌روحی در بازی داشته باشد اما در کل بخش صداگذاری بازی نمره قبولی خواهد گرفت.

در بخش فنی و گرافیکی بازی نه چیزی کم دارد و نه البته چیزی زیاد. از آنجایی که اصولا بازی استراتژی آن‌هم یک بازی که ذاتا از دل بردگیم بیرون آمده و نسخه دیجیتالی یک بازی غیر دیجیتالی است، پس احتیاج به نور پردازی‌های دهشتناک یا گرافیک هنری چشم نواز و یا ویژگی مدرنی چون Path Tracing نخواهد داشت. چرا که اصولا موجودی سه بعدی شبیه سازی شده در آن وجود ندارد که بخواهد محتاج جلوه پردازی زیبا باشد.

بازی Civilization VII به عنوان یک بازی استراتژی شبیه ساز، گرافیک بصری قابل قبولی داشته و کاملا در خور سال ۲۰۲۵ است. نه چیزی بیشتر نه کمتر. قطعا نباید انتظارات خارق‌العاده‌ای داشته باشید. در بعد فنی نیز بازی عملکرد خوبی داشته و در هیچ یک از ساعات تجربه بازی، باگ یا گلیچ فنی مشاهده نکردم.

سخن پایانی:

نقد و بررسی این بازی توسط کد ارسالی ناشر (2K Games) بر روی PS5 صورت گرفته است

به عنوان یک طرفدار پر و پا قرص بازی‌های استراتژی، علی‌الخصوص سید میر بزرگ و بردگیم Civilization (و تمامی تمدن سازی‌های دیگر)، تجربه Sid Meier’s Civilization VII برایم خوشایند آمد. در روزهایی که حوصله ندارید تا جعبه بازی را باز کنید و آماده‌سازی بازی را انجام دهید، این عنوان شما را از عطش تجربه تمدن سازی نجات خواهد داد. اما حیف که کوتاه‌تر شدن نامشخص گیم‌پلی و رابط کاربری بد بازی، باعث شده تا نتوانم آن حس عجیب سید میر گونه را بگیرم اما به عنوان سرگرمی قطعا سراغش خواهم آمد و از روی کنسولم پاکش نخواهم کرد.

اما خبر بد برای خودم و افرادی که بازی‌های استراتژی دوست دارند، از تجربه بردگیم‌های دیجیتال لذت می‌برند و بازی‌های تمدن سازی را می‌پرستند، اگر حال روشن کردن کنسول را نداشته باشم، نسخه دیجیتالی Through The Ages بر روی موبایل را به عنوان سرگرمی اصلی خودم انتخاب خواهم کرد! بازی Civilization VII برای غرقگی مجدد در دوران خوش تمدن سازی سید میر کافی‌ است اما نتواسته است آنطور که باید مرا به نسخه دیجیتالی یکی از محبوب‌ترین بردگیم‌های تاریخ معتاد کند.